Người đồng tính chuyển giới sẽ không được thừa nhận Chỉ những người thực sự bị khiếm khuyết về giới
tính mới được phép chuyển giới và được công nhận tại Việt Nam, theo Nghị định vừa được ban hành của Chính phủ. VnExpress.net
đã trao đổi với ông Nguyễn Huy Quang, Vụ phó Vụ Pháp chế, Bộ Y tế về vấn đề
này.
-
Thưa ông, những trường hợp nào sẽ được
phép xác định lại giới tính theo Nghị định mới?- Có hai dạng sẽ được phép xác định lại giới
tính. Thứ nhất là những trường hợp khuyết tật bẩm sinh về giới tính:
+ Nam lưỡng giả nữ: Tức là bộ phận sinh dục có dương vật
nhỏ, có thể sờ thấy tinh hoàn hoặc không, siêu âm hoặc nội soi thấy tinh hoàn,
không có tử cung và buồng trứng. Nhiễm sắc thể giới tính là XY hoặc gene biệt
hóa tinh hoàn dương tính hoặc kết hợp cả hai trường hợp trên
.+ Nữ lưỡng giả nam: Bộ phận sinh dục có âm
vật phát triển như dương vật nhưng không sờ thấy tinh hoàn, siêu âm hoặc nội
soi thấy có tử cung, buồng trứng, không thấy tinh hoàn. Nhiễm sắc thể giới tính
là XX.
+ Lưỡng giới thật: Bộ phận sinh dục
không xác định được là nam hay nữ. Tuyến sinh dục có cả tinh hoàn, buồng trứng.
Nhiễm sắc thể giới tính có thể là một trong các dạng: XX/XY; XXX/XY, XX/XXXY
hoặc có dạng nhiễm sắc thể khác được xác định là lưỡng tính thật.
Thứ hai là các trường hợp chưa được định hình
chính xác: khi nhiễm sắc thể giới tính có thể giống như ba trường hợp trên,
nhưng bộ phận sinh dục chưa được biệt hóa hoàn toàn và không thể xác định chính
xác là nam hay nữ.
-
Vậy với những người vẫn được coi
là đồng tính (gay, lesbian) về tâm lý, không có các khuyết tật trên thì sao?- Họ bị cấm xác định lại giới tính bởi còn
liên quan đến vấn đề đạo đức. Nghị định chỉ quy định là xác định lại giới tính
cho những người khuyết tật về giới hay chưa phân biệt được là nam hay nữ chứ
không phải là chuyển đổi giới tính cho những người đã hoàn thiện về giới bởi có
thể đó là những trường hợp có sự lệch lạc về tâm lý. Mặt khác, việc xác định
lại giới tính cũng có thể bị lạm dụng vì nhu cầu thương mại, trốn tránh trách
nhiệm pháp lý hoặc trong thi đấu thể thao.
-
Ông định nghĩa thế nào về những người
đã hoàn thiện về giới?- Đó là những người hoàn toàn bình thường, có
bộ phận sinh dục xác định là nam hay nữ, có các cặp nhiễm sắc thể giới tính rõ
ràng là XX hay XY.
-
Một người muốn xác định lại giới tính
thì phải làm những thủ tục gì?- Người đó phải gửi hồ sơ đề nghị đến cơ sở y
tế được phép thực hiện thủ thuật này. Cơ sở sẽ xem xét và trả lời bằng văn bản
là có thể thực hiện hay không. Nếu được, cơ sở sẽ khám, xét nghiệm gene rồi căn
cứ vào yếu tố tâm lý xem người đó có đặc trưng giới nghiêng về phía nào và
quyết định xác định lại giới tính cho họ. Sau đó, cơ sở y tế cấp giấy chứng
nhận cho họ. Bệnh nhân có thể mang giấy này đến UBND huyện, quận để được thay
đổi hộ tịch nếu muốn. Trường hợp xác định lại giới tính cho người chưa đủ 6
tuổi thì cha mẹ hoặc người giám hộ phải có đơn đề nghị, với những người từ 6
đến 18 tuổi thì trong đơn đề nghị phải có chữ ký của cha mẹ hoặc người giám hộ.
-
Những trường hợp đã xác định lại giới
tính ở nước ngoài hoặc trong nước trước khi có nghị định này thì sao?-Những người này sẽ phải có giấy xác nhận của cơ sở y tế trước đó và đến các cơ
sở y tế ở Việt Nam để được kiểm tra lại và cấp giấy chứng nhận.Riêng những người không có
khuyết tật về giới tính nhưng đã chuyển giới ở nước ngoài sẽ không được công
nhận
- Cơ sở y tế phải đảm bảo những điều kiện
nào mới được thực hiện xác định lại giới tính?-Cơ sở khám chữa bệnh đó có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổ
chức và nhân sự theo quy định của Bộ Y tế. Được Bộ Y tế thẩm định và cho phép
bằng văn bản. Cụ thể đó phải là bệnh viện chuyên khoa ngoại, sản, nhi hay bệnh
viện đa khoa nhà nước tuyến tỉnh trở lên hoặc bệnh viện tư nhân tương đương.
Một điều kiện bắt buộc là các cơ sở này phải có phòng xét nghiệm di truyền tế
bào và di truyền phân tử, nếu chưa có phải ký hợp đồng với cơ sở có phòng xét
nghiệm đó.
-
Trước đây Việt Nam đã có văn bản hay quy định nào về vấn đề này chưa?-Chưa từng có. Trước đây, những trẻ bị khuyết tật giới tính thường chỉ căn cứ
vào bộ phận sinh dục rồi đăng ký khai sinh là nam hay nữ. Bởi nước ta vẫn là xã
hội khép kín phương Đông chưa quan tâm thích đáng đến vấn đề này. Nhưng nay,
Nhà nước thể hiện sự tôn trọng quyền tự nhiên của con người, trong đó có quyền
được sống với giới tính đích thực của mình. Đây là một bước tiến mới, là tin
mừng cho những người gặp trục trặc về giới tính. Bởi nhiều người không có điều
kiện ra nước ngoài để được điều chỉnh lại giới tính phù hợp, những người ra
nước ngoài điều chỉnh được rồi lại sợ về nước không được công nhận và gặp những
bất tiện trong cuộc sống khi những giấy tờ tùy thân không phù hợp với giới tính
sau khi xác định lại.
Nghị định này sẽ có hiệu lực sau 15 ngày đăng
công báo
Theo bác sĩ Nguyễn Thành Như - trưởng đơn vị Nam
Khoa, Bệnh Viện Bình Dân, TP HCM, Nghị định này thật ra chỉ quy định lại những
việc đã thực hiện từ lâu. Bệnh viện Bình dân đã thực hiện rất nhiều ca điều
chỉnh lại giới tính cho các bệnh nhân khuyết tật giới hay chưa xác định được là
nam hay nữ., bởi đó là bệnh lý nên không có quy định nào là không cho phép.
Nhiều người khác tuy đã xác định rõ là nam hay nữ nhưng họ lại mong muốn được
sống với giới tính khác và đó là điều hoàn toàn chính đáng, dù hiện nay chưa có
cơ sở khoa học chính xác.
Theo Vnexpress